با روشن شدن مفهوم اقتصاد مقاومتی و مؤلفههای آن، حال برای تبیین نقش شرکتهای دانشبنیان جهت تحقق این اهداف، ابتدا باید مفهوم اقتصاد دانشبنیان مورد بررسی قرار گیرد و با روشن شدن ویژگیهای اقتصاد دانشبنیان، جایگاه و کارکرد شرکتهای دانشبنیان، به عنوان بنگاههای سیستم اقتصادی دانشبنیان جهت تحقق اقتصاد مقاومتی، روشن شود. بنابراین در این بخش به تشریح پیشفرضها و ویژگیهای اقتصاد دانشبنیان و تمایز آن با اقتصاد کلاسیک میپردازیم و از این رهگذر، به تمایز شرکتهای دانشبنیان، به عنوان بنگاه اقتصاد دانشبنیان و شرکتهای سنتی، به عنوان بنگاه اقتصاد کلاسیک، اشاره مینماییم و در نهایت، چگونگی تأثیرگذاری این شرکتها بر مؤلفههای اقتصاد مقاومتی مورد بررسی قرار خواهد گرفت.
از ابتدای مطرح شدن اصطلاح اقتصاد مقاومتی، رهبر معظم انقلاب در سخنرانیهای گوناگون به تبیین این مفهوم پرداختهاند. ایشان معنای اقتصاد مقاومتی را چنین بیان نمودهاند: «اقتصاد مقاومتى معنایش این است که ما یک اقتصادى داشته باشیم که هم روند رو به رشد اقتصادى در کشور محفوظ بماند، هم آسیبپذیرىاش کاهش پیدا کند؛ یعنى وضع اقتصادى کشور و نظام اقتصادى جورى باشد که در مقابل ترفندهاى دشمنان، که همیشگى و به شکلهاى مختلف خواهد بود، کمتر آسیب ببیند و اختلال پیدا کند.» همچنین ایشان در جای دیگر این مفهوم را چنین معنا میکنند: «اقتصاد مقاومتى فقط جنبهى نفى نیست، این جور نیست که اقتصاد مقاومتى معنایش حصار کشیدن دور خود و فقط انجام یک کارهاى تدافعى باشد. نه، اقتصاد مقاومتى یعنى آن اقتصادى که به یک ملت امکان میدهد و اجازه میدهد که حتى در شرایط فشار هم رشد و شکوفایى خودشان را داشته باشند.»
یکی از رویکردهای مناسب جهت تحقق اقتصاد مقاومتی رویکرد استراتژیک است که در آن، نقاط ضعف و تهدیدزای اقتصاد تحلیل میشود و مؤلفههای اقتصاد مقاومتی استخراج میگردد. توسعهی شرکتهای دانشبنیان یکی از راهبردهای مهم و اثرگذار جهت تحقق اقتصاد مقاومتی است.